Interwencja policji – jakie są Twoje prawa?
Interwencja policji w praktyce
Ustawa z 6 kwietnia 1990 o Policji i jej wielokrotne nowelizacje reguluje funkcjonowanie polskiej policji. Zgodnie z zapisem w ustawie policja jest formacją umundurowaną i uzbrojoną a jej podstawowym zadaniem jest służba społeczeństwu i jego ochrona oraz utrzymanie bezpieczeństwa i porządku publicznego. Zatem policja ma szereg praw, ale i obowiązków, podobnie jak obywatele.
Interwencja Policji – legitymowanie obywateli
Policja może wylegitymować czy też spisać obywatela wtedy, gdy ustalenie jego tożsamości jest potrzebne do realizacji obowiązków służbowych przez policję, np. wtedy, gdy osoba legitymowana jest podejrzana o popełnienie wykroczenia czy przestępstwa lub jest świadkiem przestępstwa. Swoje czynności policjant powinien zacząć od podania własnego nazwiska i stopnia służbowego. Jest zobowiązany również podać przyczynę i powód legitymowania oraz podstawę prawną. Policjant zażąda dokumentu tożsamości, adresu zamieszkania, podstawowych informacji identyfikacyjnych. Jeżeli osobą legitymowaną jest nieletni, legitymuje się legitymacją szkolną.
Może tak się zdarzyć, że nie mamy przy sobie dowodu osobistego wówczas pokazujemy policjantowi np. prawo jazdy. Jeżeli nie posiadamy prawa jazdy, o naszej tożsamości może zapewnić osoba nam towarzysząca, ale pod warunkiem, że to ona teraz posiada dokument tożsamości. W przypadku gdy legitymowana osoba znajduje się w samochodzie, policjant może poprosić o opuszczenie auta. Jeżeli z jakiegoś powodu odmawiamy podania danych, a odmowa jest klasyfikowana jako wykroczenie, policjant może nas zatrzymać i doprowadzić na komisariat. Najważniejsze co musimy wiedzieć o legitymowaniu i spisywaniu przez policję to: zawsze musi być cel legitymowania, spisywanie obywatela nie może być formą represji.
Środki przymusu
Policjant wykorzystując swoją siłę fizyczną nie może zadawać uderzeń. Chyba że musi się bronić lub broni inne osoby, chroni cudze mienie albo przeciwdziała ucieczce z miejsca zdarzenia. Siła fizyczna, użycie pałki lub środków chemicznych o przeznaczeniu obezwładniającym mogą zostać użyte w ściśle określonych prawem warunkach, czyli w celu:
- egzekwowania określonego zachowania zgodnego z obowiązującym prawem lub poleceniem wydanym przez policjanta
- bezpośredniego odparcia napaści
- przeciwdziałania zamachom na życie policjanta, jego zdrowie i wolność lub wolność i zdrowie innego osoby
- przeciwdziałania naruszeniom porządku i bezpieczeństwa publicznego
W interesie obywateli dobrze jest pamiętać, że policjant nie może użyć pałki służbowej ani innych środków obezwładniających w stosunku do osób, które zakuto w kajdanki, ubrano w pas bezpieczeństwa, pas obezwładniający, siatkę obezwładniającą oraz tych, które potraktowano kontrowersyjnym cały czas paralizatorem. Nawet jeżeli policjant użyje pałki, z wyjątkiem powyższych sytuacji, nie może zadawać uderzeń w głowę, szyję, brzuch czyli we wszystkie części ciała nieumięśnione i w związku z tym bardzo wrażliwe. Chyba, że policjant uczestniczy w zdarzeniu, które jest zamachem czy stanowi bezpośrednie zagrożenie zarówno dla policjanta jak i dla innych uczestników.
Interwencja policji w szkole
Policjant wezwany do szkoły może przesłuchać uczniów, ale pod pewnymi warunkami. Jeżeli uczeń nie ukończył jeszcze 17 lat a jest podejrzany o popełnienie czynu karalnego może zostać przesłuchany, ale w obecności rodziców. Jeżeli nie jest to możliwe w danym momencie świadkami przesłuchania może być inna dorosła osoba, np. nauczyciel, dyrektor szkoły, szkolny pedagog. Natomiast przesłuchanie ucznia tylko w charakterze świadka może zostać dokonane bez względu na wiek i podczas przesłuchania nie musi być obecny rodzic.